Mediacje rodzinne - czym są i dlaczego warto skorzystać z pomocy mediatora

Na wstępie warto odpowiedzieć na pytanie: Kto to jest mediator rozwodowy? Otóż jest to osoba, która pomaga stronom w znalezieniu konsensusu, a inaczej, satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania. Wspiera strony we wzajemnej komunikacji i określeniu interesów. Jego rola jest szczególnie ważna wszędzie tam, gdzie trudno znaleźć nić porozumienia.

Jestem adwokatem specjalizującym się w sprawach rodzinnych i jednocześnie mediatorem wpisanym na listę Prezesa Sądu Okręgowego w Częstochowie. Uczestniczyłem i prowadziłem wiele mediacji rodzinnych. Moje doświadczenie i wiedza będą dla Ciebie przydatnym wsparciem, nawet w skomplikowanych sprawach rodzinnych i sytuacjach konfliktowych.

O mediacjach:

„Osobiście zgadzam się z poglądem, że to najlepsza forma rozwiązywania problemów pomiędzy małżonkami oraz rodzicami i dziećmi” -  Dariusz Biela adwokat, mediator rodzinny

Na czym polegają mediacje w sprawie o rozwód i separacje?

Mediacje w sprawie o rozwód i separację, jak i wszystkie inne, są dobrowolną i poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony konfliktu, z pomocą obiektywnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do porozumienia. Tematy omawiane w toku mediacji zależą od woli jej uczestników. Przedmiotem uzgodnień mogą być sprawy dotyczące: pojednania małżonków, ustalenia warunków rozstania, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi, zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, a także sprawy majątkowe i mieszkaniowe. 

Mediator rodzinny w sposób ugodowy pomoże też uregulować sprawy związane z np.:

• wydanie paszportu,
• wybór kierunku edukacji dziecka,
• kontakty z dalszą rodziną,
• zarząd majątkiem dziecka.

Przedmiotem mediacji mogą być również sprawy majątkowe, w szczególności dotyczące podziału majątku dorobkowego małżonków czy rozliczenia konkubinatu.

Kiedy warto przeprowadzić mediacje?

O pomoc mediatora warto się zwrócić w sprawach spornych i konfliktowych, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia.  Mediator rodzinny nie opowiada się za żadną ze stron. Jego zadaniem jest znalezienie rozwiązania, które zadowoli skłócone osoby. Możesz być pewny, że wszystkie poruszone kwestie zostaną zachowane w tajemnicy, co jest obowiązkiem mediatora. Może on zostać zwolniony z zobowiązania, w sytuacji, gdy strony, które podpisały umowę o prowadzenie negocjacji, wyrażą na to zgodę.

Mediator rodzinny będzie pomocny między innymi w następujących okolicznościach:

• podział majątku po rozwodzie;
• uregulowanie kwestii alimentacyjnych w przypadku rozwodu lub separacji;
• ustalenie zasad opieki nad małoletnimi dziećmi po rozwodzie lub w czasie separacji;
• określenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania lub przyznanie mieszkania jednemu z małżonków;
• ustalenie zasad spłaty kredytu po rozwodzie.

Jakie są korzyści z przeprowadzenia mediacji rozwodowych lub w sprawie o separację?

Wypracowane rozwiązania powinny być satysfakcjonujące dla każdej ze stron. Oznacza to, że mediacje w sprawie o rozwód lub separację, pomogą przyśpieszyć cały proces i doprowadzić do finału. W tym wypadku korzyść z mediacji jest klarowna — mniej stresu i nerwów.

Korzyści z mediacji:

• Mediacje w sprawie o rozwód i separację umożliwiają stronom samodzielne zdecydowanie o tym, jak chcą ułożyć relacje między rodzicami a dzieckiem po rozstaniu, ustalić zasady dotyczące płacenia alimentów na dzieci w czasie separacji lub ustalić sposób korzystania ze wspólnego mieszkania małżonków.
• Mediacje w sprawie o rozwód czy też o podział majątku sprzyjają obniżeniu poziomu negatywnych emocji oraz zrozumieniu motywacji drugiej osoby, a przez to zmniejsza się obciążenie psychiczne związane z sytuacją konfliktową.

Sprawy o rozwód i separacje są bardzo stresujące zarówno dla stron, jak i samych dzieci. Stąd ważne jest szybkie i skuteczne rozwiązanie powstałego konfliktu. Mediacje mogą przyśpieszyć cały proces, a to w konsekwencji szybciej doprowadzi do rozstrzygnięcia. W tym wypadku tempo załatwiania spraw jest bardzo ważne. Im szybciej uda się znaleźć konsensus, tym mniej negatywnych emocji doświadczą pozwany, powód i same dzieci.

Czy uczestnictwo w mediacjach o rozwód jest obowiązkowe?

Nie istnieje obowiązek mediacji rozwodowych. Można je jednak przeprowadzić za obopólną zgodą stron (pozwanego i powoda). W innym wypadku, sąd może skierować strony do mediacji, ale tylko raz w całym toku postępowania. Jednak strony lub jedna ze stron mogą odmówić uczestnictwa w mediacjach.

O mediacjach:

Dobrowolność (art. 1831 § 1 Kpc) i poufność (art. 1834 § 1 Kpc) to podstawowe zasady mediacji.

Kto decyduje o wyborze mediatora rodzinnego?

Istnieją tylko dwie sytuacje, w jakich może dojść do wyboru mediatora. Mogą zdecydować o tym strony, dla których mediacje w sprawie o rozwód i separację są najlepszym sposobem na znalezienie porozumienia. W innym wypadku organem, który może wyznaczyć rozjemcę, jest sąd. Na jego postanowienie przydzielany jest mediator rodzinny, który znajduje się na liście stałych mediatorów w danym sądzie. 

Kiedy najlepiej przeprowadzić mediacje w sprawie o rozwód lub separację?

Mediacja może być prowadzona przed wniesieniem sprawy do sądu albo po wszczęciu postępowania, na podstawie postanowienia sądu. Warto podkreślić, że w każdym wypadku warunkiem prowadzenia mediacji jest zgoda pozwanego i powoda. Mogą oni złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji na każdym etapie postępowania sądowego.

Jak długo może trwać mediacja w sprawie o rozwód i separację?

Proces mediacji może trwać zarówno bardzo krótko, jak i przeciągać się w czasie. Jeśli strony same wyszły z taką inicjatywą, mediacje mogą trwać, aż do satysfakcjonującego je skutku. W przypadku postępowania mediacyjnego, do którego doszło na podstawie postanowienia sądu, nie będzie ono trwać dłużej niż miesiąc.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy strony złożą zgodny wniosek o ich przedłużenie. Wówczas sąd może wyrazić na to zgodę, zwłaszcza gdy ustalenia i negocjacje zmierzają ku końcowi. Pokazuje to, jakie płyną korzyści z mediacji nawet w skomplikowanych sprawach. Warto podkreślić, że sprawy rozwodowe mogą ciągnąć się latami. Często jest to spowodowane konfliktem dotyczącym podziału majątku. Szczególnie w takich sytuacjach przydaje się rozjemca, który pomoże znaleźć wyjście z sytuacji.

Jak przebiega mediacja?

Zdecydowaliście się na pomoc mediatora w rozwiązaniu spraw związanych z rozwodem lub sąd przydzielił Wam mediatora? Jakie są kolejne kroki postępowania? 

Mediator rodzinny kontaktuje się ze stronami, ustalając termin i wskazując miejsce spotkania. W przypadku mediacji wyznaczonych przez sąd  mediator rodzinny kontaktuje się ze stronami dopiero po otrzymaniu postanowienia sądu). Mediator wyjaśnia, jak będą wyglądały mediacje w sprawie o rozwód (lub separację), a także przedstawia obowiązujące zasady i opisuje przebieg postępowania. Po wstępie, który pokazuje, jaka jest rola mediatora rozwodowego i cel procesu, pojawia się pytanie o to, czy strony wyrażają zgodę na mediację.

Spotkania odbywają się na zasadzie rozmowy. Uczestniczą w nich strony i mediator rodzinny. Mediacje mogą się odbywać indywidualnie z każdą ze stron. W każdym momencie strony mogą zrezygnować z udziału i wycofać się z tej drogi rozwiązania konfliktu. Mediacje w sprawie o rozwód i separację są poufne, a mediator rodzinny nie może udostępniać informacji osobom trzecim. Protokół z mediacji nie zawiera żadnych ocen ani stanowisk stron. Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.

O mediacjach:

Według Ministerstwa Sprawiedliwości, liczba rozwodowych spraw mediacyjnych od 2012 roku do 2019 roku wzrosła o 100%.

Satysfakcjonująca obie strony ugoda — najważniejszy cel mediacji o rozwód lub separację?

Rola mediatora rozwodowego jest nieoceniona. Dzięki jego udziale w rozmowach strony mają szansę  wypracować ugodę, którą akceptują i potwierdzają to złożeniem podpisu na porozumieniu. Każda ze stron otrzymuje odpis protokołu. 

W przypadku mediacji wyznaczonych przez Sąd, mediator przekazuje sądowi protokół oraz ugodę, o ile została zatwierdzona. Następnie sąd zatwierdza ugodę, a ta ma moc prawną i kończy postępowanie. Ugoda nie będzie zatwierdzona, jeśli jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także, gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. 

Jeśli ugoda, której nadano klauzulę wykonalności, nie została wykonana, można skierować jej wykonanie do egzekucji komorniczej. W przypadku braku ugody, strony mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.

Jaka jest cena mediacji rozwodowych i w sprawie o separację?

Koszty za mediacje w sprawie o rozwód i separację ponoszą obie strony. Są one zazwyczaj dzielone po równo, chyba że strony ustalą inny sposób rozliczeń.

W postępowaniu mediacyjnym, do którego doszło na podstawie postanowienia sądu, wysokość wynagrodzenia mediatora w sporach niemajątkowych wynosi 60 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde następne posiedzenie 25 zł. Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu.

(nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1.000 zł). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji, w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 50 zł za posiedzenie. Co więcej, do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT.

Niezależnie od wyniku sprawy, sąd może nałożyć na stronę obowiązek zwrotu kosztów wywołanych nieusprawiedliwioną odmową udziału w mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę. Z kolei, jeśli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji, strona otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła, wnosząc sprawę do sądu.

Mediacje w sprawie o separacje (lub rozwód), do których doszło nie na podstawie postanowienia sądu, rozliczane są w inny sposób. W takich sytuacjach wysokość wynagrodzenia mediatora i zwrot jego wydatków wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego lub strony uzgadniają je razem z mediatorem przed rozpoczęciem mediacji.

Jak wybrać mediatora w sprawie o rozwód lub separacje?

Prawdopodobnie trafiłaś lub trafiłeś na moją stronę nieprzypadkowo. Jestem skutecznym mediatorem z bogatym doświadczeniem. Znam meandry tej dyscypliny i pomagam w rozwiązywaniu sporów i konfliktów. Skoro tutaj jesteś, to być może szukasz wsparcia. Napisz lub zadzwoń, a przybliżę Ci, jak będzie wyglądać nasza współpraca.

Spotkania odbywają się w mojej częstochowskiej Kancelarii Prawa Rodzinnego i Mediacji, ale dla Państwa komfortu, równie dobrze możemy omówić sprawę podczas wideokonferencji.

Podstawowe informacje dotyczące mediacji w sprawie o rozwód i separacje — w skrócie

Mediator to osoba, której można szukać na liście stałych mediatorów w sądzie właściwym dla Twojego miasta. Jego zadaniem jest pomoc w znalezieniu rozwiązania konfliktu, w którym uczestniczą strony. Mediacje w sprawie o rozwód i separację nie są obowiązkowe, chyba że tak postanowi sąd. W trakcie postępowania strony mogą być skierowane na tego typu rozmowy wyłącznie raz. Mediacje to proces, który przy zaleceniu przez sąd może trwać maksymalnie miesiąc. Na wspólny wniosek stron i za zgodą sądu, czas ten można wydłużyć. Koszty dzieli się zwykle po połowie, chyba że strony ustalą inaczej.

Korzyści z mediacji to przede wszystkim skrócenie czasu trwania sprawy, znalezienie satysfakcjonującego dla stron wyjścia i mniej nerwów. W USA aż 90% spraw rozstrzygano w sposób ugodowy, a to za sprawą mediacji. W Polsce, liczba orzeczonych rozwodów po postępowaniu mediacyjnym w 2019 roku wyniosła 3617, co stanowi około 5,8% wszystkich spraw. Niemniej jednak tendencja ta się zmienia, a zwaśnione strony coraz chętniej sięgają po pomoc doświadczonego mediatora.