Szybki rozwód? - to nie takie proste!

W obecnym stanie prawnym postępowanie o rozwód jest szalenie skomplikowane. Nawet przeprowadzenie sprawy z porozumieniem małżonków (bez orzekania o winie) napotyka wiele trudności i jest nieprzewidywalne. Formalna kwestia rozstania potencjalnie rodzi bardzo wiele scenariuszy i często konieczne jest skorzystanie z pomocy adwokata.

Jakie są przesłanki orzeczenia rozwodu przez sąd?

Rozwiązanie małżeństwa orzeka sąd po spełnieniu określonych, przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przesłanek. Koniecznym będzie ustalenie, że między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Zupełność oznacza, że pomiędzy małżonkami ustały więzi uczuciowe, fizyczne oraz gospodarcze. Do orzeczenia rozwodu wymagane jest, aby wszystkie wymienione więzi uległy zerwaniu. W żargonie prawniczym mówi się, że są to tak zwane przesłanki pozytywne rozwodu. 

Kiedy sąd nie udzieli rozwodu?

Należy pamiętać o istnieniu przesłanek negatywnych, które uniemożliwiają orzeczenie rozwodu. Sąd nie udzieli rozwodu, jeżeli winnym takiego stanu jest wyłącznie małżonek występujący z powództwem. Orzeczenie rozwodu mogłoby negatywnie wpłynąć na dobro małoletnich dzieci albo gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami życia społecznego.

Co trzeba zrobić, aby wziąć rozwód?

Pismem inicjującym postępowanie nie jest zwykły wniosek. Chęć rozwodu musi być poparta argumentami i dowodami. Co więcej, w pozwie rozwodowym należy dokładnie wskazać swoje żądania. Pozew rozwodowy należy złożyć do Sądu Okręgowego, w którego okręgu małżonkowie ostatnio mieszkali. Wystarczy, że tylko jedno z nich mieszka w danym miejscu, aby wybrać określony sąd. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. 

Rozwód bez orzekania o winie

W przypadku pozwu o rozwód bez orzekania o winie, postępowanie sądowe kończy się zazwyczaj dużo szybciej niż w przypadku orzekania o winie. Jeżeli małżonkowie są zgodni co do wysokości ewentualnych alimentów, opieki nad dziećmi (wykonywanie władzy rodzicielskiej, kontakty dzieci z rodzicami) sąd może orzec rozwód już na pierwszej lub drugiej rozprawie. Wynika to z braku konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego celem ustalenia, który z małżonków lub czy każde z nich, ponosi winę za rozkład pożycia. Należy jednak pamiętać, że rozwód bez orzekania o winie może być orzeczony przez sąd tylko wtedy, gdy oboje małżonkowie wyrażą na to zgodę.

Rozwód z orzeczeniem o winie

Zgodnie z art. 57 k.r. i o. orzekając rozwód, sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd może jednak na zgodne żądanie małżonków zaniechać orzekania w tym zakresie. Uznaje się wówczas, że żaden z małżonków nie ponosi winy. Wyrok rozwodowy może zatem obejmować orzeczenie o winie jednego z małżonków lub obu stron, ale także nastąpić bez orzekania o winie.

Orzekanie o winie w wyroku rozwodowym może dotyczyć:

• winy wyłącznie jednego małżonka (drugi pozostanie niewinny za rozpad związku) 
• z winy obojga małżonków

Postępowanie dowodowe jest w tych przypadkach dłuższe i znacznie bardziej skomplikowane. Korzyści, jakie daje rozwód z orzekanie o winie, powodują, że małżonkowie dość często decydują się na tę formę rozwiązania małżeństwa. Głównym powodem takiej decyzji jest przede wszystkim obowiązek alimentacyjny małżonka, który zostanie uznany za winnego rozkładu pożycia. Małżonek, który pozostaje w niedostatku (nie ze swojej winy), może wnieść powództwo o alimenty przeciwko byłemu małżonkowi.

Podział majątku po rozwodzie

Podziału majątku wspólnego małżonkowie mogą dokonać przed rozwodem, w trakcie sprawy rozwodowej, w trakcie trwania rozwodu  (w osobnym postępowaniu) oraz po rozwodzie. Może to nastąpić wskutek postępowania sądowego zakończonego orzeczeniem Sądu albo zawartą między małżonkami ugodą. Wszczęciem postępowania sądowego w tym zakresie jest złożenie wniosku o podział majątku (w przypadku podziału majątku w osobnym postępowaniu). Wniosek należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na okręg, w którym znajduje się majątek wspólny. Wniosek podlega opłacie w wysokości 1000 zł (bez względu na wartość majątku) albo 300 zł, jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku. Pozew o rozwód podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 600 zł.

Odpowiedź na pozew o rozwód

Małżonkowi niewystępującemu z powództwem zostanie doręczony odpis pozwu. Może on wnieść odpowiedź na pozew o rozwód, przedstawiając w piśmie swoje stanowisko, w terminie 14 dni. Wnosząc odpowiedź na pozew, pozwany małżonek powinien odnieść się do poszczególnych kwestii zawartych w pozwie rozwodowym. Może on przede wszystkim zgodnie żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód (z orzeczeniem o winie lub bez orzeczenia o winie) lub też wnieść o oddalenie powództwa.

Ile trwa sprawa rozwodowa? 

Czas trwania postępowania rozwodowego uzależniony jest od kilku czynników. Decydujący wpływ na długość postępowania sądowego ma przede wszystkim rodzaj wniesionego powództwa tj. czy konieczność ustalenia przez Sąd, czy i który z małżonków jest winny rozkładu pożycia. Długość postępowania dowodowego w tym zakresie zależeć będzie od wniosków dowodowych powoływanych przez strony w celu poparcia swojego stanowiska. Czas rozpoznania sprawy rozwodowej zależy również od ilości spraw rozpoznawanych przez Sąd orzekający. Co do zasady okres oczekiwania na pierwszą rozprawę od momentu złożenia pozwu trwa 3 miesiące. Pamiętać jednak należy, że wyrok rozwodowy sądu I instancji (Sądu okręgowego) nie musi oznaczać zakończenia postępowania. Strona, która nie zgadza się z jego treścią, może wnieść środek zaskarżenia tj. apelację od wyroku do Sądu II instancji (Sądu Apelacyjnego), co z pewnością nieco przedłuży postępowanie rozwodowe.

Jeżeli małżonkowie posiadają dzieci, to istotne będzie ustalenie zasad dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dziećmi. Przede wszystkim będą to kwestie związane z wykonywaniem władzy rodzicielskiej, alimentów na rzecz dzieci oraz uregulowaniem kontaktów z dzieckiem przez małżonka, pod którego opieką dziecko nie przebywa na stałe (np. w drodze opieki naprzemiennej). Bardzo dobrym rozwiązaniem jest w takim przypadku porozumienie wychowawcze, czyli spisane przez rodziców zasady dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem. Jeżeli rodzice są zgodni co do powyższych kwestii, może to znacznie skrócić postępowanie rozwodowe i uniknąć emocjonalnego procesu.

Czy warto zatrudnić adwokata w sprawie o rozwód

Sprawa rozwodowa to szczególne i jedyne w swoim rodzaju postępowanie. Wali się cały Twój świat. Emocje sięgają zenitu. Stąd chłodna, pomoc doświadczonego adwokata jest nieodzowna. Specjalista zostanie Twoim pełnomocnikiem, zajmie się sprawą i będzie służył wsparciem. Jedynie adwokat ma kompetencje, aby bronić interesów swojego klienta w sprawie, w której wszystko może się zdarzyć. Zmiana stanowiska strony przeciwnej rodzi konieczność natychmiastowej reakcji, której brak może determinować negatywne skutki prawne i przegraną w sprawie. Rozwód dotyczy twojej przyszłości. Z chwilą orzeczenia werdyktu (często w momencie złożenia pozwu o orzeczenie rozwodu) życie zaczyna się na nowo, również i dla Twoich dzieci. To w tym momencie musisz wywalczyć jak najlepszy start i zabezpieczyć interesy dla siebie i dzieci.

Skorzystanie z pomocy adwokata jest bardzo pomocne, a często wręcz konieczne. W sprawie o rozwód można przegrać swoją przyszłość, ale i wszystko wygrać.